پیشنویس قانون انتخابات مجلس نمایندگان عراق سال ۲۰۱۹

فصل اول: تعاریف و اهداف و اجرا

ماده ۱:

تعریف های اصطلاحات به کار رفته در این قانون:

مجلس: مجلس نمایندگان عراق

کمیساریا: کمیساریای عالی مستقل انتخابات

انتخاب کننده: شهروند عراقی که شرایط قانونی و اهلی رأی دادن در انتخابات را دارد

انتخاب کننده ی آواره: شهروند عراقی که پس از تاریخ ۹/۴/۲۰۰۳ بالاجبار به هر دلیلی از محل زندگی دائمی خود به مکان دیگری در داخل عراق منتقل شده است.

لیست اولیه ی انتخاب کنندگان: لیست حاوی اسامی انتخاب کنندگان و مشخصات آنها که توسط کمیساریا برای اطلاع و اعتراض تهیه و منتشر شده است.

لیست نهایی انتخاب کنندگان: لیست اسامی انتخاب کنندگان و مشخصات آنها که غیر قابل اعتراض است و پس از پایان مهلت اعتراض منتشر شده است.

نامزد: هر شهروند عراقی که رسما توسط کمیساریای عالی مستقل انتخابات برای عضویت در مجلس نمایندگان عراق نامزد شده است.

حزب سیاسی: حزب ثبت شده و تایید شده در کمیساریا طبق قانون احزاب و تشکّلات سیاسی شماره ۳۶ سال ۲۰۱۵.

لیست انفرادی: لیستی که یک فرد واحد حق دارد در آن برای انتخابات نامزد شود و در کمیساریا ثبت شده باشد.

لیست باز: لیستی که حاوی اسامی نامزدهای اعلام شده باشد.

اداره ی انتخاباتی: هر منطقه ی مشخصی که تعداد کرسی های آن طبق این قانون مشخص شده باشد.

مرکز انتخاباتی: مکانی که کمیساریا در اداره ی انتخابات برای اجرای عملیات رأی گیری تعیین می کند.

ماده ۲:

اهداف این قانون:

اول: مشارکت انتخاب کنندگان در تعیین نمایندگان خود در مجلس نمایندگان عراق.

دوم: مساوات در مشارکت انتخاباتی.

سوم: تضمین حقوق رأی دهندگان و نامزدها در مشارکت انتخاباتی.

چهارم: تضمین عدالت و آزادی و سلامت انتخابات.

پنجم: فراهم کردن حمایت قانونی برای مراحل و اقدامات عملیات انتخاباتی.

ماده ۳:

این قانون در مورد انتخابات مجلس نمایندگان عراق اجرا می شود.

فصل دوم

حق انتخاب

ماده ۴

اول: انتخاب حق هر شهروند عراقی است که شرایط مذکور در این قانون برای مبادرت به این حق را بدون تبعیض جنسیتی یا نژادی یا قومیتی یا اصالت یا رنگ یا دین یا مذهب یا اعتقاد یا نظر یا وضعیت اقتصادی یا اجتماعی داراست.

دوم: هر کدام از رأی دهندگان حق خود در رأی دادن در انتخابات را به صورت آزاد و مستقیم و مخفی و فردی انجام می دهد و رأی دادن نیابتی ممنوع است.

ماده ۵

شرایط رأی دهنده:

اول: دارای تابعیت عراقی

دوم: دارای شایستگی کامل.

سوم: در سالی که انتخابات برگزار می شود، ۱۸ سال تمام داشته باشد.

چهارم: در لیست رأی دهندگان طبق احکام این قانون و قوانین و مصوبات کمیساریا ثبت نام شده باشد و کارت الکترونیک رأی دهندگان را داشته باشد.

ماده ۶

انتخابات در یک روز در سراسر جمهوری عراق برگزار می شود.

ماده ۷

اول: انتخابات مجلس نمایندگان باید حد اقل ۴۵ روز قبل از تاریخ انتهای دوره ی انتخاباتی سابق برگزار شود.

دوم: موعد انتخابات از طریق مصوبه ی هیئت دولت و با هماهنگی کمیساریای عالی مستقل انتخابات تعیین می شود و حد اقل ۹۰ روز قبل از موعد تعیین شده برای اجرای انتخابات در تمام رسانه ها اعلام می گردد.

فصل سوم:

حق نامزدی

ماده ۸:

شرایط نامزد عضویت در مجلس نمایندگان:

اول: شهروند عراقی و کاملا شایسته باشد و در زمان نامزدی ۲۵ سال تمام داشته باشد.

دوم: مشمول قانون هیئت بازخواست و عدالت و یا هر قانون دیگری که جایگزین آن می شود، نباشد.

سوم: در هیچ پرونده ی ناموسی یا مالی که شامل کسب مال نامشروع از اموال عمومی باشد، محکوم نشده باشد. حتی اگر این محکومیت مورد عفو قرار گرفته باشد.

چهارم: حد اقل دارای مدرک دبیرستان یا معادل آن.

پنجم: نام وی د ر لیست انتخاباتی اداره ی انتخاباتی موجود باشد و حد اقل ۵ سال قبل از نامزد شدن در محدوده ی آن اداره ی انتخاباتی اقامت داشته باشد.

ششم: لیستی شامل حد اقل ۵۰۰ رأی دهنده از میان رأی دهندگان ثبت نام شده در اداره ی انتخاباتی که در آن نامزد می شود و از او حمایت می کنند، ارائه دهد. 

ماده ۹:

هیچ یک از افراد مذکور در ذیل حق نامزد شدن برای انتخابات پارلمانی را ندارند:

اول: رئیس جمهور و معاونینش، نخست وزیر و معاونینش، وزرا، رؤسای هیئت های مستقل و معاونین آنها، رؤسای نهادهای غیر وابسته به وزارتخانه و معاونین، ووکلای وزارتخانه ها، مستشاران، استانداران و معاونینشان، رؤسا و اعضای شوراهای استانی، مقامات خاص و عالیرتبه، مدیر کل، مگر اینکه حد اقل دو سال از ترک منصب آنها گذشته باشد.

دوم: قضات و اعضای دادستانی کل.

سوم: اعضای نیروهای مسلح یا نیروهای امنیتی، مگر اینکه شش ماه قبل از ثبت نام نامزدها استعفای وی پذیرفته شده باشد.

چهارم:

۱- اعضای شورای کمیساریا و مسئولین عالیرتبه ی کمیساریای مستقل انتخابات، به جز کسانی که حد اقل دو سال قبل از تاریخ ثبت نام نامزدها فعالیت خود در این نهادها را پایان داده باشد.

۲- کارمندان کمیساریا، مگر اینکه یک سال از فعالیت آنها در کمیساریا گذشته باشد.

ماده ۱۰:

اول: کمیساریا لیست اسامی نامزدها را به وزارتخانه های آموزش عالی و پژوهش علمی و آموزش و پرورش و کشور و هیئت ملی عالی بازخواست و عدالت ارسال می کند تا هر کدام از آنها طبق تخصص خود طی (۱۵) روز پس از دریافت لیست، نظر خود را اعلام کنند.

دوم: نامزدها مورد تایید کمیساریا قرار می گیرند و اسامی آنها حد اقل در دو روزنامه ی داخلی و درد وب سایت اینترنتی رسمی کمیساریای انتخابات منتشر می شود.

ماده ۱۱:

مبلغ تامین اشتراک برای هر نامزد در لیست های مختلف توسط کمیساریا تعیین می شود و لیست های انفرادی از پرداخت این مبلغ مستثنی هستند و این مبلغ در صورت عدم برنده شدن نامزد به خزانه ی دولت واریز می گردد.

ماده ۱۲:

اول: هر لیست انتخاباتی باز باید برنامه ی انتخاباتی خود را به همراه لیست نامزدهای خود ارائه دهد.

دوم: تعداد نامزدها در یک لیست باز نباید بیشتر از کرسی های تعیین شده برای اداره ی انتخاباتی باشد و نباید کمتر از ۴ نفر باشد و نامزد شدن انفرادی اشکالی ندارد.

سوم: هر رأی دهنده می تواند به لیست باز یا لیست باز و یکی از نامزدهای آن، یا به یک لیست انفرادی رأی دهد.

فصل چهارم

اداره های انتخاباتی

ماده ۱۳

اول: مجلس نمایندگان عراق شامل (۲۵۱) دویست و پنجاه و یک کرسی است که (۲۴۲) دویست و چهل و دو کرسی در میان استان ها و طبق مرزهای اداری آنها و همچنین طبق جدول پیوستی به این قانون توزیع می شود و (۹) کرسی دیگر طبق بند (دوم) از این ماده به عنوان سهمیه ی اقلیت ها اختصاص می یابد.

دوم: به اقلیت های زیر سهمیه ی (کوتا) تعلق می گیرد، به شرطی که این سهمیه به نسبت آنها در صورت مشارکت در لیست های ملی تایر نگذارد و به صورت زیر خواهد بود:

الف: اقلیت مسیحی (۵) پنج کرسی که در استان های (بغداد و نینوا و کرکوک و دهوک و اربیل) توزیع می شود.

ب: اقلیت ایزیدی (۱) یک کرسی در استان نینوا.

ج: اقلیت صابئی مندائی (۱) یک کرسی در استان بغداد.

د: اقلیت شبکی (۱) یک کرسی در استان نینوا.

هـ: اقلیت کردهای فیلی (۱) یک کرسی در استان واسط.

سوم: کرسی های تعیین شده برای سهمیه ی مسیحیان و صابئه ی مندائی در یک اداره ی انتخاباتی واحد در نظر گرفته می شود.

ماده ۱۴

در هنگام ارائه ی لیست باز باید تسلسل زنان به نسبت یک زن پس از هر سه مرد رعایت شود.

فصل پنجم:

نظام انتخاباتی

ماده ۱۵

اول: (۵۰%) از کرسی های انتخاباتی (در صورتی که تعداد کل کرسی ها فرد باشد، عدد صحیح کمتر در نظر گرفته می شود) به این صورت توزیع می گردد: تمام نامزدهای اداره ی انتخاباتی صرف نظر از لیست های انتخاباتی و صرفا با توجه به تعداد آراء خود مرتب می شوند و کسانی که بیشترین آراء را دارند برنده ی انتخابات خواهند بود.

دوم: (۵۰%) از کرسی های انتخاباتی (در صورتی که تعداد کل کرسی ها فرد باشد، عدد صحیح بیشتر در نظر گرفته می شود) به صورت زیر بین لیست های انتخاباتی توزیع می شود:

۱- مقدار معیار  انتخاباتی برای این توزیع تعیین می شود. این "معیار انتخاباتی" تعداد آراء صحیح اداره ی انتخاباتی بدون در نظر گرفتن آراء نامزدهای برنده در بند اول از این ماده تقسیم بر تعداد کرسی های تعیین شده برای این نسبت است.

۲- هر کدام از لیست های باز که تعداد آراء آنها بیش از مقدار معیار انتخاباتی مذکور باشد، تعدادی از کرسی ها را مساوی با حاصل تقسیم آراء صحیح به دست آمده (پس از کاستن آراء نامزدهایی که در بند اول از این ماده برنده شده اند) بر مقدار معیار انتخابات است.

۳- در صورتی که پس از توزیع کرسی ها طبق بند دوم/۲، کرسی های خالی باقی بماند، این کرسی ها در میان لیست های برنده به صورت زیر توزیع می شود: آراء صحیح پس از کاستن آراء نامزدهای برنده در بند اول از این ماده بر اعداد (۱،۲،۳،۴،...) تقسیم می شود و به تعداد کرسی های خالی تعیین می شود.

سوم: تعداد کرسی ها در داخل هر لیست با توجه به تعداد آراء نامزدهای این لیست (به جز نامزدهای برنده در بند اول این ماده) محاسبه می شود و کسانی که بیشترین آراء را به دست آورده باشند، برنده هستند.

ماده ۱۶

اول: اگر یک کرسی به یک خانم تعلق داشته باشد، الزامی ندارد که به جای او یک زن انتخاب شود، مگر اینکه چنین اقدامی در سهمیه ی نمایندگی زنان خلل وارد کند.

دوم: شورای کمیساریا باید نظام انتخاباتی را به صورتی تدوین کند که حد اقل ۲۵% از اعضای مجلس نمایندگان را زنان تشکیل دهند.  این زنان از طریق بندهای اول و چهارم از ماده (۱۵) از این قانون انتخاب می شوند.

سوم: اگر یک کرسی خالی متعلق به یک حزب سیاسی یا لیستی باشد که نامزدهای آن تمام شده باشند، آن کرسی به نامزدی داده می شود که بیشترین آراء را درد همان اداره ی انتخاباتی به دست آورده باشد.

چهارم: در این زمینه سهمیه ی حداقل (۲۵%) برای زنان از کرسی های هر اداره ی انتخاباتی رعایت شود.

پنجم: در صورت تساوی تعداد آراء نامزدها برای تصاحب آخرین کرسی، با حضور نامزدها یا نمایندگان فراکسیون های مشخص، میان این نامزدها قرعه کشی می شود.

فصل ششم

لیست رأی دهندگان

ماده ۱۷

اول: کمیساریا موظف به ثبت نام رأی دهندگان واجد شرایط مذکور در این قانون است.

دوم: کمیساریا تنظیم لیست اولیه ی رأی دهندگان و به روز آوری آن با همکاری و هماهنگی دفاتر کمیساریا در اقلیم و استان ها را به عهده می گیرد.

سوم: هر فردی که شرایط رأی دادن را داشته باشد، حق دارد که درخواست ثبت نام خود در لیست اولیه ی رأی دهندگان را ارائه دهد و در صورتی که نام او در لیست نباشد، از ثبت نام خود در لیست مطمئن شود.

چهارم: ثبت نام بصورت شخصی و یا طبق بخشنامه های کمیساریا انجام می شود.

پنجم: نباید نام یک رأی دهنده در بیش از یک اداره ی انتخاباتی ثبت شده باشد.

ششم: کمیساریای عالی مستقل انتخابات در زمان به روز آوری لیست رأی دهندگان باید از گروه های سرشماری خانه به خانه کمک بگیرند تا مشارکت بیشترین تعداد از شهروندان در روند به روز رسانی تضمین شود.

ماده ۱۸

تا زمان اجرای سرشماری کشوری، کمیساریا در به روز آوری لیست رأی دهندگان از آخرین گزارش های لیست رأی دهندگان طبق لیست کارت سهمیه ی غذایی استفاده می کند و آن را در مراکز ثبت نام رأی دهندگان به روز آوری می کند.

ماده ۱۹

لیست رأی دهندگان هر اداره ی انتخاباتی به ترتیب حروف ابجدی توسط کمیساریا در یک مکان بارز در مراکز ثبت نام به نمایش گذاشته می شود تا اطلاع از آن تسهیل شود.

ماده ۲۰

اول: کسانی که اسامی آنها در لیست اولیه نباشد یا در اطلاعات شخصی وی اشتباهی رخ داده باشد، به دفتر ملی کمیساریا یا شعبه های آن در استان ها درخواست می دهد تا نام وی ثبت شود یا مشخصات وی اصلاح گردد.

دوم: اعتراض به صورت کتبی و طبق این قانون در مهلتی که توسط کمیساریا مشخص می شود پس از تاریخ اعلام لیست اولیه ی رأی دهندگان در ادارات انتخاباتی ارائه می شود.

سوم: کمیساریا نظر خود در مورد اعتراضات را در مهلتی که توسط کمیساریا مشخص می شود اعلام می کند و نظر کمیساریا قابل اعتراض در شورای کمیساریا خواهد بود و نظر شورای کمیساریا طبق قانون قابل اعتراض است.

ماده ۲۱

پس از پایان مهلت های اعتراض یا پایان بررسی اعتراض های مربوطه، لیست اولیه نهایی خواهد بود و کمیساریا آن را پس از مدتی که مشخص می کند در مراکز رأی گیری منتشر می کند.

فصل هفتم

تبلیغات انتخاباتی

ماده ۲۲

تبلیغات انتخاباتی آزاد حق تضمین شده ی نامزدها به موجب این قانون است که از زمان تصویب لیست نامزدها توسط کمیساریا آغاز می شود و ۲۴ ساعت قبل از آغاز رای گیری پایان می یابد.

ماده ۲۳

تبلیغات انتخاباتی از هر گونه هزینه معاف است.

ماده ۲۴

اول: شهرداری بغداد و شهرداری های دیگر در استان های دیگر با هماهنگی کمیساریا مکان هایی که تبلیغات انتخاباتی در آنها ممنوع است را تعیین می کنند. همچنین انتشار هر گونه اعلامیه یا برنامه یا تصاویر نامزدها در مراکز و پایگاه های رأی گیری ممنوع است.

دوم: احزاب سیاسی و لیست های باز و انفرادی شرکت کننده در انتخابات باید تبلیغات خود را به موجب بخشنامه های کمیساریا امحا کنند.

ماده ۲۵

استفاده از ساختمان های وزارتخانه ها و نهادهای مختلف دولتی و مکان های عبادتی برای تبلیغات یا فعالیت های انتخاباتی برای تشکلات سیاسی و نامزدها ممنوع است.

ماده ۲۶

استفاده از آرم رسمی حکومت در نشست ها و اعلامیه ها و نشریه های انتخاباتی و تمام نوشته ها و نقاشی هایی که در تبلیغات انتخاباتی استفاده می شود، ممنوع است.

ماده ۲۷

کارمندان ادارات دولتی و مقامات محلی و دستگاه های امنیتی و نظامی حق ندارند از نفوذ کارمندی یا منابع یا وسایل یا دستگاه های دولتی به نفع خود یا برای تبلیغات انتخاباتی هر نامزدی یا برای تاثیر بر رأی دهندگان استفاده کنند.

ماده ۲۸

هر گونه اِعمال فشار یا اجبار یا اعطای هدایای مادی یا معنوی یا وعده ی آنها با هدف تاثیر بر نتایج انتخابات ممنوع است.

ماده ۲۹

استفاده از اموال عمومی یا بودجه های وزارتخانه ها یا اموال وقفی یا اموال حمایت خارجی در تبلیغات انتخاباتی ممنوع است.

ماده ۳۰

اول: در روز رأی گیری هیچ نامزدی حق ندارد شخصا یا توسط افراد دیگری برنامه های کاری یا نشریه ها یا کارتها یا دیگر اسناد را توزیع کند.

دوم: هیچیک از کارمندان ادارات دولتی یا اعضای نهادهای محلی حق ندارد شخصا یا توسط افراد دیگری برنامه های کاری را توزیع کند.

سوم: نصب اعلامیه ها یا توزیع برنامه های کاری یا نشریه ها یا کارتهایی با نام نامزدهای ثبت نام نشده در لیست های نامزدهای تصویب شده توسط کمیساریا ممنوع است.

فصل هشتم

احکام جزایی

ماده ۳۱

افراد زیر حد اقل به ۶ ماه حبس و جریمه ی حد اقل (۲۵۰) هزار دینار و حد اکثر (۱) میلیون دینار محکوم می شوند:

اول: عمدا نام یک یا چند نفر را بر خلاف این قانون به لیست رأی دهندگان اضافه کرده یا اسم افرادی که باید ثبت کند را وارد لیست نکند.

دوم: نام خود یا فرد دیگری را بدون داشتن شرایط قانونی لازم وارد لیست کرده باشد و ثابت شود که آگاهانه این کار را کرده است. همچنین هر کسی که باعث حذف یا عدم درج نام فرد دیگری شده باشد.

سوم: کسی که در انتخابات رأی داده باشد و بداند که درج نام وی در لیست رأی دهندگان به صورت غیر قانونی ثبت شده یا اینکه شرایط قانونی لازم برای مبادرت به این حق در انتخابات را از دست داده است.

چهارم: عمدا به نام فرد دیگری رأی بدهد.

پنجم: رأی یک رأی دهنده را بدون رضاتی وی افشا کند.

ششم: بیش از یک مرتبه از حق رأی دادن استفاده کند.

هفتم: رأی یک رأی دهنده ی بیسواد را تغییر داده و نام یا آرم متفاوتی با آنچه که رأی دهنده می خواسته ثبت کند، یا مانع رأی دادن یک رأی دهنده و مشارکت وی در انتخابات شود.

ماده ۳۲

افراد زیر به حد اقل یک سال حبس محکوم می شوند:

اول: استفاده از زور یا تهدید برای ممانعت از رأی دادن یک رأی دهنده و اجبار وی به نوع خاصی از رأی دادن یا خودداری از رأی دادن.

دوم: رساندن یا پیشنهاد یا وعده ی اعطای چیزی (مادی یا معنوی) یه یک رأی دهنده با هدف تشویق او به نوع خاصی از رأی دادن یا خودداری از رأی دادن.

سوم: از فردی که موظف به ارائه ی یک خدمت عمومی در روند انتخاباتی باشد، برای خود یا فرد دیگری درخواست چیزی (فایده ی معنوی یا مادی) کند.

چهارم: نشر یا اعلام اخبار نادرست در مورد رفتار یکی از نامزدها یا آبروی وی با هدف تاثیر بر آراء رأی دهندگان و نتیجه ی انتخابات.

پنجم: ورود به مقر مخصوص انتخابات به همراه سلاح گرم یا سرد بر خلاف این قانون.

ششم: دشنام یا اتهام یا اقدام به ضرب کارمندان در مراکز رأی گیری.

هفتم: تعرض به صندوق های آراء یا لیست های رأی دهندگان یا هر سند متعلق به روند انتخابات.

هشتم: در بیش از یک اداره یا لیست انتخاباتی نامزد شده باشد.

ماده ۳۳

افراد زیر به حد اقل یک سال حبس و جریمه حد اقل (۱) میلیون دینار و حد اکثر (۵) میلیون دینار یا هر دو مجازات محکوم می شوند:

اول: مصادره یا مخفی کردن یا از بین بردن یا نابود کردن یا فاسد کردن یا سرقت برگه های رأی گیری یا لیست های رأی دهندگان یا تغییر نتایج آنها به هر روش و صورتی.

دوم: اخلال در آزادی انتخاب یا نظام آن با استفاده از زور یا تهدید.

ماده ۳۴

هر کسی که مشخصات یا تصاویر یا نشریه های انتخاباتی خاص را در خارج از مکان های مشخص شده نصب کند، به حد اقل یک ماه حبس یا پرداخت حد اکثر (۱) میلیون دینار جریمه محکوم می شود.

ماده ۳۵

افراد زیر به حد ال یک ماه و حد اکثر یک سال حبس یا به پرداخت جریمه ی حد اقل (۱) میلیون دینار و حد اکثر (۵) میلیون دینار، و یا به هر دو مجازات محکوم می شوند:

اول: به نفع فردی دیگر یا یک گروه خاص عمدا به تصاویر یا برنامه های نصب شده ی نامزدها در مکان های مربوطه تعرض کند تا به این نامزد ضرر زده و بر روند انتخابات تاثیر بگذارد.

دوم: با هدف تاثیر بر رأی دهندگان یا انتقال آراء به خود، انصراف یک یا چند نامزد را از انتخابات اعلام کند، در حالیکه بداند که این خبر صحت ندارد.

سوم: تعرض به وسایل تبلیغات انتخاباتی مجاز قانونی به هر صورتی مانند خط زدن یا پاره کردن یا غیره یا هر کار مشابهی.

ماده ۳۶

اقدام به تخلفات انتخاباتی مذکور در این قانون با مجازات کامل محکوم می شود.

ماده ۳۷

در صورت اثبات شدن مشارکت یک تشکل سیاسی در ارتکاب هر یک از تخلفات انتخاباتی و مذکور درا ین قانون، به پرداخت جریمه ی نقدی (۲۵) میلیون دینار محکوم می شود.

فصل نهم:

احکام کلی و پایانی

ماده ۳۸

اول: کمیساریا از دستگاه های تسریع نتایج الکترونیک استفاده می کند و در صورت اعتراض به هریک از مراکز رأی گیری یا پایگاه های رأی گیری، کمیساریا ملزم به بازشماری و تفکیک دستی آراء با حضور نمایندگان احزاب سیاسی است. و نتایج بر اساس شمارش و تفکیک دستی اعلام خواهد شد.

دوم: کمیساریا ملزم است تمام لیست های انتخاباتی را به همراه جزئیات در تمام ادارات انتخاباتی اعلام کند. از جمله تعداد ساکنین و تعداد رأی دهندگان ثبت نام شده  تعداد لیست های انتخاباتی و احزاب سیاسی و لیست های انفرادی شرکت کننده و تمام اطلاعات دیگر مرتبط به روند انتخابات که مورد اهتمام رأی دهندگان است. همچنین ملزم است نتایج انتخابات را به همراه جزئیات از جمله آراء صحیح و باطله و نسبت های مشارکت و آراء لیست های باز و انفرادی و نامزدهای برنده و بازنده در هر اداره ی انتخاباتی را اعلام نماید.

ماده ۳۹

تعویق انتخابات در یک یا چند اداره ی انخاباتی به دلیل شرایط جایز است و تعویق انتخابات با درخواست شورای کمیساریای انتخابات و به دستور هیئت دولت انجام می شود.

ماده ۴۰

رأی گیری خاص (۴۸) ساعت قبل از موعد رأی گیری سراسری برگزار می شود و شامل موارد زیر است:

اول: پرسنل وزارت دفاع و کشور و تمام دستگاه های امنیتی طبق چارچوب های ویژه ای که کمیساریا تعیین می کند و در این انتخابات از لیست های رسمی ارائه شده از سوی نهادهای مرتبط مشمول در رأی گیری خاص (۶۰) روز قبل از روز رأی گیری استفاده می شود و اسامی آنها از لیست های رأی دهندگان عمومی حذف می شود.

دوم: زندانیان و بازداشت شدگان: لیست های ارائه شده توسط وزارت کشور و وزارت دادگستری حد اقل (۳۰) روز قبل از روز رأی گیری تنظیم می شود و اسامی آنها از لیست های رأی دهندگان عمومی حذف می گردد.

سوم: آوارگان طبق آخرین آمارهای رسمی که از سوی وزارت هجرت و آوارگان و وزارت تجارت به کمیساریا می فرسد، حق رأی دادن در مکان اقامت خود را دارند و آراء آنها به عنوان بخشی از اداره ی انتخاباتی اصلی که از آن آواره شده اند احتساب می شود.

چهارم: شهروندان عراقی مقیم خارج کشور به نفع استان های خود و طبق بخشنامه های کمیساریا در انتخابات شرکت می کنند.

پنجم: کمیساریا برای تسهیل رأی گیری خاص بخشنامه هایی در راستای نکات زیر تدوین می کند:

۱- کارت رأی دهی نیروهای امنیتی با آرم یا کد مشخصی علامت گذاری شود.

۲- اسامی نیروهای امنیتی در پایگاه های رأی گیری توزیع شود و از عدم تکرار آنها در پایگاه های رأی گیری دیگر اطمینان حاصل شود.

۳- عملیات عدم تکرار اثر انگشت در انتخابات سراسری و خاص انجام شود.

۴- پس از رأی گیری در روز تعیین شده، کارت رأی گیری گرفته می شود و یک رسید به رأی دهنده داده می شود و پس از مدتی کارت ها از طریق یگان های مربوطه به آنها بازگردانده می شود.

ماده ۴۱:

اول: انتخابات در تمام استان ها در موعد مقرر برگزار می شود.

دوم: اگر حجم لیست های رأی دهندگان در یک سال (۵%) یا بیشتر باشد، مجلس نمایندگان کمیته ای را از میان نمایندگان هر استان در مجلس نمایندگان و عضویت نماینده ای از هر کدام از وزارت خانه های برنامه ریزی و کشور و تجارت و کمیساریای عالی مستقل ا نتخابات و با کمک سازمان ملل تشکیل می دهد، تا اشتباهات و افزایش بوجود آمده در لیست رأی دهندگان را با توجه به آمارهای رسمی و معیارهای مذکور در این قانون مورد بازبینی و بررسی قرار دهد تا لیست رأی دهندگان تصحیح شود. این کمیته باید در مهلت یک سال از زمان آغاز فعالیت های خود، ماموریت محوله را به پایان برساند.

سوم: نتایج انتخابات در تمام استان ها تا زمانی که عملیات بررسی لیست های رأی دهندگان در آن بررسی نشود، هیچ تاثیری بر انتخابات های بعدی یا قبلی در هیچ موضوع سیاسی یا اداری ندارد.

ماده ۴۲

معیارهای زیر برای اجرای احکام ماده (۴۱) مورد اعتماد قرار می گیرند:

اول: تفاوت میان تعداد ثبت نام کنندگان د ر لیست های سال ۲۰۰۴ قبل از به روز آوری با تعداد ثبت نام کنندگان در انتخابات بعدی آن تعیین می شود.

دوم: تفاوت مشخص شده در بند مذکور (اول)  و همچنین اضافات سال های ۲۰۰۴ و پس از آن با تمرکز بر موارد زیر مورد بررسی قرار می گیرد:

الف: افزایش آمار (تولد ها و درگذشت ها و انتقال پرونده از استان) در میان سال ۲۰۰۴ و پس از آن.

ب: آوارگانی که بازگشته اند طبق آمارهای رسمی.

ج: هرگونه تغییرات دموگرافی دیگر در آن برهه ی زمانی.

سوم: عملیات بررسی برای اطمینان از صحت پرونده ها و قانونی بودند آنها و تعیین موارد غیر قانونی احتساب تفاوت ها و کرسی های متناسب با آنها انجام می شود.

چهارم: تعداد اعضای مجلس نمایندگان که نماینده ی استان های مذکور در ماده (۴۱) هستند با توجه به نسبت های ساکنین که توسط مجلس نمایندگان پس از حذف تعداد کرسی های مبتنی بر تخلفات تعیین شده، محاسبه می شود.

ماده ۴۳

در صورت رأی گیری الکترونیک، بخشنامه های کمیساریا برای اجرای عملیات رأی گیری و شمارش و تفکیک آراء اجرا می شود.

ماده ۴۴

هیئت دولت و وزارت دارایی باید بودجه های تعیین شده برای اجرای انتخابات را به درخواست شورای کمیساریا به کمیساریای عالی مستقل انتخابات پرداخت کنند.

ماده ۴۵

وزارتخانه های آموزش عالی و پژوهش علمی و آموزش و پرورش و هیئت بازخواست و عدالت و تمام ادارات مربوطه، باید به سوالات کمیساریا در مورد صحت نامزدی در مهلت حد اکثر پانزده (۱۵) روز پاسخ دهند.

ماده ۴۶:

هیچ نماینده یا حزب یا فراکسیونی که تحت یک لیست باز ثبت نام شده و در انتخابات برنده شده، حق انتقال به ائتلاف یا حزب یا فراکسیون یا لیست دیگری را ندارد، مگر پس از تشکیل دولت که پس از انتخابات انجام می شود. این مورد نباید در حق لیست های باز یا انفرادی که قبل از اجرای انتخابات ثبت نام شده اند، برای ائتلاف با لیست های دیگر پس از اجرای انتخابات خللی وارد کند.

ماده ۴۷

اول: نامزد برنده در انتخابات پارلمانی باید تا حد اکثر یک ماه پس از تاریخ اولین جلسه سوگند قانونی را ادا کند، در غیر این صورت نامزد بازنده ی لیست وی در همان اداره ی انتخاباتی که بالاترین آراء را آورده باشد جایگزین او می شود. همچنین در صورتی که نامزد انفرادی برنده سوگند قانونی را ادا نکند، نامزد بازنده ای که بالاترین آراء را در همان اداره ی انتخاباتی به دست آورده باشد، جایگزین وی می شود.

دوم: هیچ نامزد برنده ی انتخابات پارلمانی حق نامزدی به عنوان وزیر یا اشتغال در یک مقام همسطح وزیر در دوره ی انتخاباتی که در آن برنده شده را ندارد.

ماده ۴۸

کمیساریا می تواند بخشنامه های لازم برای تسهیل اجرای مفاد این قانون را صادر کند.

ماده ۴۹

قانون انتخابات مجلس نمایندگان شماره ۴۵ سال ۲۰۱۳ و اصلاحات آن لغو می شود.

ماده ۵۰

اول: هیچ متنی که با مفاد این قانون تعارض داشته باشد، قابل اجرا نیست.

دوم: این قانون از زمان صدور لازم الاجرا است و در روزنامه ی رسمی منتشر می شود.

دلایل موجب قانون: با هدف اجرای انتخابات آزاد و سالم که با شفافیت عالی انجام شود، و با هدف اجرای اراده ی حقیقی رأی دهندگان، و باز کردن میدان رقابت مشروع و اعطای فرصت های برابر و توسعه ی روند دموکراتیک، این قانون تصویب شد.

پیوست ماده ۱۳

جدول توزیع کرسی ها با توجه به تعداد رأی دهندگان: